پیش گفتار: من این نوشته را درست یک هفته پیش نوشتم. اما فرصت نشد این جا بیاورم اش. امروز که داشتم دوباره می خواندم اش، از خودم هم خنده ام گرفت، هم حالم به هم خورد. از این جا گذاشتن اش پشیمان شدم. اما بعد از خواندن سه باره اش، به این نتیجه رسیدم که این جا هم بگذارمش. بنا به استدلالی که در این نوشته هم آورده ام. بی زمانی و بی مکانی ذهنم.
من کنار گذاشته ام.
من یادآوری انسان ها را در سال روز مرگ شان کنار گذاشته ام. این یادآوری هیچ حس خوبی ندارد برایم. بی معنی است. اگر کسی عزیز است که خب! هست. برای یادآوری اش نباید عادت به یک روز خاص کرد. کسی که عزیز است همیشه هست. تو لحظه ای، نفسی از او جدا نخواهی بود. لحظه را در نبودنش شمردن فقط موجب تباه لحظه های زیستن خودت می شود.
داد نزن. نمی خواهم شعار دهم. گفتم کنار گذاشتمش. نگفتم که خیالش هم دست از سرم برداشته. دارم برای این گونه زیستن تلاش می کنم. عیب که نیست! هست؟یک چیز دیگر هم هست. من زیستن در روزها و تاریخ های مشخص شده در تقویم را هم کنار گذاشته ام. مثلا نمی دانم تابستان کی شروع شده است که حالا به مرداد رسیده است. این مرداد لعنتی. . .
این ها را گفتم تا این را بگویم:
تمام دیروز من بی هوا داشتم شاملو می خواندم. بی هوا:
بايد اِستاد و فرود آمدبر آستان ِ دری که کوبه ندارد،چرا که اگر به‌گاه آمده‌باشي دربان به انتظار ِ توست واگر بيگاهبه درکوفتن‌ات پاسخي نمي‌آيد.یادم هست زمانی گفتم: من دیگر بر آستانه هیچ در بی کوبه ای فرود نخواهم آمد.
کتاب را بستم و فکر کردم احتمالا موجود خاک تو سری بودم که فکر می کردم می شود دست کشید. نمی شود از وسوسه فرود آمدن دست کشید. نمی شود از وسوسه گشودن در دست کشید. تا همیشه دلت خواهد خواست در را بگشایی و ببینی غلغله آن سوی در زاده توهم تو هست یا نه!بلند شدم. پرده را کنار زدم و فکر کردم: تمام این روزهای من دارد در این فکر می گذرد که نکند اشتباه کرده باشم... تمام این روزهای من دارد در این فکر می گذرد که چرا این همه درد؟ این همه تلخی؟ این همه زمین خوردن و برنخاستن؟ چرا این همه اجبار؟
گذارت از آستانه‌ی ناگزيرفروچکيدن قطره قطراني‌ست در نامتناهي ظلمات:ــ دريغا ای‌کاش ایکاشقضاوتي قضاوتي قضاوتيدرکار درکار درکارميبود!روی هره کنار پنجره نشستم. سرم را به پنجره تکیه دادم و با خودم گفتم: هر چند گاهی از این امید که این چنین در جانم ریشه دوانده است خسته ام. اما گاهی هم وجودش خیلی خوب است.
اما داوری آن سوی در نشسته است، بي‌ردای شوم ِ قاضيان.ذات‌اش درايت و انصافهياءتاش زمان. ــو خاطره‌ات تا جاودان ِ جاويدان در گذرگاه ِ ادوار داوری خواهد شداز جایم بلند شدم. روبروی آینه نشستم. انگشتم را روی پیشانی دخترک توی آینه گذاشتم و بلند گفتم: این همه دویدن، این همه خسته گی، این همه دلهره و ترس، این همه درد، اگر ایمان داشته باشی که به خاطر تن ندادن به تکرار است، به خاطر تن ندادن به بیهودگی است، می ارزد. پوستت کنده می شود اما می ارزد:
بدرود!بدرود! (چنين گويد بامداد ِ شاعر:)رقصان مي‌گذرم از آستانه‌ی اجباراز بيرون به درون آمدم:از منظربه نظّاره به ناظر. ــنه به هياءت ِ گياهي نه به هياءت ِ پروانه‌يي نه به هياءت ِ سنگي نه به هياءت ِ برکه‌يي، ــمن به هياءت ِ «ما» زاده شدمبه هياءت ِ پُرشکوه ِ انسانتا در بهار ِ گياه به تماشای رنگين‌کمان ِ پروانه بنشينمغرور ِ کوه را دريابم و هيبت ِ دريا را بشنومتا شريطه‌ی خود را بشناسم و جهان را به قدر ِ همت و فرصت ِخويش معنا دهمسرم را تکیه دادم به دیوار و فکر کردم نمی دانم کی می خواهم فهم کنم که:
انسان زاده شدن تجسّد ِ وظيفه بود:
توان ِ دوست‌داشتن و دوست‌داشته‌شدن
توان ِ شنفتن
توان ِ ديدن و گفتن
توان ِ اندُه‌گين و شادمان‌شدن
توان ِ خنديدن به وسعت ِ دل، توان ِ گريستن از سُويدای جان
توان ِ گردن به غرور برافراشتن در ارتفاع ِ شُکوه‌ناک ِ فروتني
توان ِ جليل ِ به دوش بردن ِ بار ِ امانت
و توان ِ غم‌ناک ِ تحمل ِ تنهايي
تنهايي
تنهايي
تنهايي عريان.
انسان دشواری وظيفه استو برای این دشواری وظیفه باید زحمت کشید. این بار امانت روی دوش همه ما هست. هر کسی به سهم خودش باید حملش کند. درست
نمی دانم مقصد کجاست. اما خوب می دانم من مرد این که این بار را روی زمین بگذارم نیستم.
نمی خواهم زیستن ام به گونه ای باشد که روزی با حسرت بگویم:
دستان ِ بسته‌ام آزاد نبود تا هر چشم‌انداز را به جان دربرکشمهر نغمه و هر چشمه و هر پرندههر بَدر ِ کامل و هر پَگاه ِ ديگرهر قلّه و هر درخت و هر انسان ِ ديگر را.رخصت ِ زيستن را دست‌بسته دهان‌بسته گذشتم دست و دهان بسته گذشتيمو منظر ِ جهان را تنهااز رخنه‌ی تنگ‌چشمي حصار ِ شرارت ديديم واکنونآنک دَر ِ کوتاه ِ بي‌کوبه در برابر وآنک اشارت ِ دربان ِ منتظر!دلم می خواهد روزی برسد که با صدای بلند بگویم:
دالان ِ تنگي را که درنوشته‌ام
به وداع
فراپُشت مي‌نگرم:
فرصت کوتاه بود و سفر جان‌کاه بوداما يگانه بود و هيچ کم نداشت.به جان منت پذيرم و حق گزارم!
(چنين گفت بامداد ِ خسته.)
تمام دیروز، من همه این ها را می گفتم و شعر می خواندم. امروز فهمیدم، دیروز چه روزی بود. شب به دوستی گفتم: برای نبودن چنین آدمی باید غمگین بود؟ چیزی پربارتر و بهتر از این شعر می توانی به عنوان دلیلی برای زیستن پیدا کنی؟ کار دیگری هم داشت در این جهان؟
قبول دارم که می شود گفت جایش خالی است. می شود دل مان بسوزد. برای همه حرف هایی که باید می گفت و ما می شنیدیم. برای نگاهی که کم داریم اش. اما غم؟! ترجیح می دهم روزی هزار بار این شعر را بخوانم و یاد بگیرم چگونه می شود از آستانه اجبار گذشت. به همان زیبایی که او گذشت. ترجیح می دهم شاملو خوانی را عادت روزانه ام کنم تا بیاموزم چگونه می شود از این همه درد که در درون آدمی است چنین اعجازی آفرید.
من به امام زاده طاهر نمی روم. از کسی شنیدم زمانی شاملو در جواب کسی که پرسیده بود سر قبر فروغ می روی یا نه، گفته بود:
رفتن سر قبر مثل این می مونه که تو بیایی خونه من و من مسافرت باشم. شاملو این جاست. در همه لحظه های من، مثل حافظ برایم، مثل مولانا. من وقتی به شاملو می رسم، سکوت می شوم. مثل وقتی به حافظ می رسم. سکوتی همراه با احترام. سکوت می کنم و خیالم راحت می شود کسانی قبل از ما بوده اند که زیستنی ناب را تجربه کنند. کسانی بوده اند که زبان بیان اش را داشته اند. بیان کرده اند و حرف هاشان به ما در حمل این بار کمک می کند. خیالم راحت می شود
که می شود با خواندن حرف هاشان سبک شد و ادامه داد.
ادامه داد . . .
